Ο Πρίγκιπας των κρίνων, ο Δίσκος της Φαιστού, το Δαχτυλίδι του Μίνωα, η Θεά των Όφεων, η Παριζιάνα, οι χρυσές μέλισσες από τα Μάλια, ο ταυροκαθάπτης και δίπλα τους χιλιάδες άλλα εκθέματα: οι αρχαιολογικοί θησαυροί της Κρήτης θα βρίσκονται από αυτή την άνοιξη σε μια νέα ευρύχωρη «αγκαλιά». Μετά τον πρώτο όροφο και ένα τμήμα του ισογείου, που άνοιξαν πριν από μερικούς μήνες έπειτα από αρκετά χρόνια εργασιών, το αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου είναι έτοιμο να αποκαλύψει στους επισκέπτες και τις τελευταίες ριζικά αλλαγμένες αίθουσες του ισογείου, οι οποίες φιλοξενούν τα αριστουργήματα του πολιτισμού των Μινωιτών - αυτά για τα οποία είναι διάσημο δηλαδή. Ως γνωστόν, όμως, δεν περιορίζεται σε αυτά. Γιατί το μουσείο στεγάζει, χωρίς καμία υπερβολή, όλη την αρχαιολογία της Κρήτης. Μέσα από χιλιάδες εκθέματα, μας αφηγείται συναρπαστικές ιστορίες από τις απαρχές της κρητικής προϊστορίας και τη γέννηση του θαυμαστού μινωικού κόσμου μέχρι τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Καλύπτει δηλαδή περίπου 5.500 χρόνια.

Το αποτέλεσμα της ανακαίνισης είναι πράγματι εντυπωσιακό: μοντέρνες προθήκες, σύγχρονα συστήματα ασφαλείας, άνεση στην περιήγηση. Η νέα έκθεση ακολουθεί μια εξελικτική πορεία μέσα στο χρόνο, όπως η προηγούμενη. Μέσα από τις διάφορες ενότητες όμως έχει επιχειρηθεί μία καινούρια, θεματική αναδιάρθρωση των εκθεμάτων, ώστε να παρουσιάζουν εκφάνσεις της ζωής κάθε εποχής, όχι μόνο στον ιδιωτικό αλλά και στο κοινωνικό και το πολιτισμικό πλαίσιο. Με τον τρόπο αυτό αποδεικνύονται εικόνες θεών αλλά και όψεις της καθημερινής ζωής, φωτίζονται δραστηριότητες, πεποιθήσεις και πρότυπα ανθρώπων: η άξια νοικοκυρά, ο πολυταξιδεμένος έμπορος, ο ταλαντούχος καλλιτέχνης, ο έμπειρος τεχνίτης, ο ευσεβής πιστός, δίπλα στις μορφές και στα σύμβολα των ιερέων, των αξιωματούχων και των ηγεμόνων.

Και βέβαια, σύμφωνα με την σύγχρονη μουσειολογική αντίληψη, δίνεται έμφαση στους ιδεολογικούς προσανατολισμούς όλων αυτών των κοινωνιών: στους μηχανισμούς προβολής της υπεροχής τους, στην ενίσχυση των δεσμών μέσω ποικίλων μαζικών εκδηλώσεων (συμπόσια, θεάματα και αγωνίσματα), στις θρησκευτικές αντιλήψεις. Έτσι οι κομψές Γαλάζιες κυρίες (1600-1450π.χ.), για παράδειγμα, με τα περίτεχνα κοσμήματά τους, μας δίνουν μια εικόνα ευμάρειας από το ανάκτορο της Κνωσού. Με τον ίδιο τρόπο, ο ανδριάντας του αυτοκράτορα Αδριανού (2ος αι. μ.Χ.) μας μεταφέρει το πνεύμα του φιλελληνισμού εκείνης της εποχής. Στο θώρακά του εικονίζεται η θεά Αθηνά να πατάει πάνω στη λύκαινα που θηλάζει τον Ρωμύλο και τον Ρώμο- ένα κατεξοχήν ρωμαϊκό σύμβολο. Βλέπουμε δηλαδή τον πολιτιστικό θρίαμβο της Αθήνας πάνω στη Ρώμη να αποτυπώνεται με εντυπωσιακό τρόπο σε ένα μαρμάρινο άγαλμα.

Είναι γεγονός ότι η τελική εικόνα του μουσείου επιφυλάσσει στον επισκέπτη ένα συναρπαστικό ταξίδι από τη νεολιθική εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Αλλά ο στόχος της πολυετούς ανακαίνισής του δεν ήταν μόνο αυτός. Ζητούμενο ήταν επίσης να ξαναγίνει το ισχυρό πολιτιστικό χαρτί της πόλης. Και αυτό το στοίχημα όλα δείχνουν πως έχει κερδηθεί.

Και θυμηθείτε: πριν περάσετε το κατώφλι του για να περιηγηθείτε τις αίθουσές του, ρίξτε μια πιο προσεκτική ματιά στο κτίριο. Το σχεδίασε τη δεκαετία του ΄30 ο Πάτροκλος Καραντινός, συνδυάζοντας ευφυώς τις αρχιτεκτονικές τάσεις της εποχής του και εξασφαλίζοντας έπαινο Bauhaus.